Project-Category: Alle

Grote Markt, Hasselt

Grote Markt, Hasselt

2019
Evolta›Projecten›Grote Markt, Hasselt
Opdrachtgever
Stadsbestuur Hasselt
Locatie
Hasselt
Ontwerpteam
Team Publieke ruimte

Herinrichting Grote Markt tot uitnodigend centrumplein

Vertaalslag van stedenbouwkundig masterplan naar (plan van) actie

Door de jaren heen was de Grote Markt van Hasselt ongemerkt haar allure kwijtgeraakt. Het plein was niet bijster groot, en werd dan ook nog ‘ns versnipperd door een straat, verschillende verouderde materialen, ongelukkig ingeplant straatmeubilair en terrasconstructies die te veel ruimte en aandacht opeisten. Om het centrum een nieuwe impuls te geven, werkte het stadsbestuur een ambitieus masterplan uit voor de volledige stadskern: Grote Markt, Havermarkt, Kapelstraat, Kortstraat, Hoogstraat, Kleine Maastrichterstraat. Ze weerde daarbij autoverkeer en voorzag nieuwe terrasconstructies tegen de gevels van de horecapanden, zodat er centraal ruimte vrijkwam.

Ons team Publieke ruimte kreeg de opdracht om de krijtlijnen van het masterplan uit te werken tot een volwaardig (voor)ontwerp en de werken in uitvoering te begeleiden. We vingen het hoogteverschil op van de Grote Markt zelf, ontwierpen terrasconstructies en straatmeubilair, en voerden ondergrondse metingen uit voor de riolering en aansluitingen van water en elektriciteit.

Ons ontwerp ging uit van een tabula rasa: we gomden de volledige inrichting letterlijk uit en vervingen ze door een uniforme inrichting – met één bestratingsmateriaal en strategische geplaatste zitbanken aan één zijde van het plein. Op die manier werd de Grote Markt terug herleid naar haar essentie: een plek om te verpozen en te ontmoeten. Een plek die terug als ijkpunt functioneert in de binnenstad.

De autovrije zones werden volledig bestraat met natuursteen om de identiteit en leesbaarheid van het marktplein tastbaar te maken. Voor verkeerszones voorzagen we een rijloper in uitgewassen beton. Op die manier is het voor weggebruikers meteen duidelijk waar hun plek is in het openbare domein.

We gebruikten ook groen om de identiteit van de plek te versterken. Langs het marktplein werden drie volgroeide lindes aangeplant, en pal in het centrum van het plein kwam een monumentale valse christushoorn. Boom en markt zijn vandaag onlosmakelijk verbonden in de geest van de gebruikers. Als pars pro toto – of totum pro parte.

WATT Revive, Gent

WATT Revive, Gent

2019
Evolta›Projecten›WATT Revive, Gent
Opdrachtgever
Revive
Locatie
Gent
Ontwerpteam
Team Publieke ruimte

Herontwikkeling verlaten bedrijventerrein tot een bruisende woon- en werkwijk

Een succesvolle herbestemming met (een ecologisch) karakter

Samen met projectontwikkelaar Revive en partners KRAS architecten, Establis, Boydens en Fris in het Landschap toverden we één van de vuilste plekken van Gent om in één van de groenste. Een duurzame woon- en werkwijk in het hart van de stad met maar liefst 14 BEN-woningen en 59 dito appartementen, plaats voor kantoren en commerciële ruimtes, en een publieke tuin van 2000 m².

Ons team Publieke ruimte stond mee in voor de vertaling van het masterplan naar overtuigende ontwerpen, uitvoeringsdossiers en de uiteindelijke herontwikkeling.

Op de oude Elektrion-site werd sinds 1926 hoogwaardige motorolie geproduceerd op basis van koolzaad, wat heeft geleid tot ernstige bodemverontreiniging tot wel 7 meter diep. In eerste instantie werd het gebied gesaneerd en een masterplan en beeldkwaliteitsplan opgesteld.

Het bestaande kantoorgebouw en de overblijvende structuur van de historische loodsen werd nieuw leven ingeblazen door ze te renoveren, verbouwen en herbestemmen tot een bedrijvencentrum met lichtrijke, goed geïsoleerde kantoorruimtes, geschakeld aan een co-working space. Authentieke elementen werden zoveel mogelijk in ere hersteld.

Naast de kantoorontwikkeling werden twee meergezinswoningen opgetrokken in witte baksteen als accentgebouwen op de site. Ze werden net als alle andere woningen en appartementen ontworpen volgens de BEN-normen en aangesloten op het BEO-veld van de site.

Bij het project werd veel aandacht besteed aan de behoeften van de bewoners. De site werd opgewaardeerd tot semipublieke ruimte en toegankelijk gemaakt voor de buurt. Er werd bovendien een ‘buurtschuur’ voorzien, waar bewoners en omwonenden activiteiten kunnen organiseren. Wij ontwierpen de gemeenschappelijke tuin en creëerden nieuwe zachte verbindingen tussen de Pieter Colpaertsteeg en de Groene Vallei voor voetgangers en fietsers. De wijk is vandaag autovrij en enkel toegankelijk voor noodvoertuigen en vuilnisdiensten.

Het landschapsontwerp zet maximaal in op een natuurlijke en ongedwongen sfeer. De binnentuin is een plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten, kunnen relaxen en lekkers kunnen meeplukken van de bessenstruiken op de parkranden of uit de moestuinbakken. We ontwierpen een glooiend parklandschap, wat mooi contrasteert met de sterke lijnen van de omliggende architectuur. De gediversifieerde vegetatie en hoogteverschillen houden de tuin interessant doorheen de verschillende seizoenen, en zorgen voor een gezonde biodiversiteit.

Dit project illustreert onze werkwijze in een complexe stedelijke omgeving, en toont hoe we in overleg met alle diensten een kwaliteitsvol, hedendaagse antwoord kunnen bieden op de stedelijke uitdagingen van vandaag en morgen.

Hertstraat, Gent

Hertstraat, Gent

2023
Evolta›Projecten›Hertstraat, Gent
Opdrachtgever
Stadsbestuur Gent
Locatie
Gent
Ontwerpteam
Team Publieke ruimte

Vergroening en ontharding van 6 straten in Gent

Innovatieve stedenbouw voor een klimaatrobuuste stad

Tussen de Muinkschelde en het Koning Albert I Park ligt een stukje Gent met een bijzondere geschiedenis. Eeuwenlang bleef de Muinkmeersen een moerassig gebied binnen de stadsmuren waar de monniken van de Sint-Pietersabdij onder meer linnen lieten bleken. In 1851 werd een deel ervan ingericht als dierentuin, waarna de stad de gronden kocht en het ontwikkelde als een combinatie van stedelijk park, lanen met herenhuizen en lanen met werkmanshuizen. De wijk werd een voorbeeld van stedenbouwkundige innovatie uit het begin van de 20ste eeuw.

Honderd jaar later wil Stad Gent de historische wijk opnieuw aangrijpen als een voorbeeld van stedenbouwkundige innovatie. Deze keer niet als antwoord op de bevolkingsgroei en de huisvesting van een groeiende arbeidersklasse, maar wel om de stad voor te bereiden op de uitdagingen van morgen. Ons team Publieke ruimte staat in voor de volledige studieopdracht, van studie tot ontwerp, aanbesteding en begeleiding van de werken.

Klimaatverandering staat bovenaan het lijstje van uitdagingen van Stad Gent. Periodes van extreme hitte en hevige regenbuien komen steeds vaker voor, doordat de vele verhardingen in de stad een stedelijk hitte-eilandeffect veroorzaken. In het ontwerp van de cluster Hertstraat wordt daarom maximaal ingezet op ontharding. Zo komt er ruimte vrij voor geveltuinen tot wel 2 meter (!) breed, boomvakken en wadi’s. Water kan maximaal infiltreren in de vele groenzones en waterdoorlatende verhardingen. Het groen bestaat uit een combinatie van robuuste en klimaatbestendige plantensoorten, die gedijen in droge en tijdelijk natte bodems. Dankzij de vernieuwende inrichting kunnen huidige én toekomstige bewoners een plek vinden tussen het groen in het centrum van de stad.

De straten worden heringericht als woonerf – als leefstraten met een sterke verblijfsfunctie. Dat moet niet enkel de snelheid van het verkeer afremmen, maar creëert ook gedeelde ruimte met zitgelegenheid en spelprikkels. Een plek waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten.

Een minder zichtbaar aspect, maar aanzienlijk onderdeel van het project, is de aanleg van rioleringen. Dichtbij de Nederschelde en binnen de sterk verstedelijkte context van Gent is dat onvermijdelijk een uitdaging.

Voor zo’n ingrijpende verandering is er een draagvlak nodig. Daarom werkten we een uitgebreid participatie- en communicatietraject uit, waarbij buurtbewoners konden plaatsnemen aan ontwerptafels om samen met ons hun straat vorm te geven.

Zowel het klimaatbestendige ontwerp als sterk doorgedreven participatief proces leverden brons op bij de uitreiking van de VLARIO-Innovatieprijs 2020.

ArcelorMittal, Gent

ArcelorMittal, Gent

2016
Evolta›Projecten›ArcelorMittal, Gent
Opdrachtgever
ArcelorMittal
Locatie
Gent
Ontwerpteam
Team Consultancy services

Vernieuwing eindwalsgroep in Gentse warmwalserij

ArcelorMittal bespaart autosector tonnen CO2 met ultradun staal

Door de toenemende druk op de autosector om de CO2-uitstoot van wagens te verkleinen, groeit de vraag naar dunnere staalplaten met een hogere sterkte en goeie vervormbaarheid. Team Consultancy services hielp ArcelorMittal bij de stapsgewijze invoering van een nieuwe eindwalsgroep die plakken van 36 mm kan walsen tot staalplaat met een einddikte tussen 1,25 en 13 mm.

Onze consultant stond in voor het opstellen van de lastenboeken, de selectie van en onderhandelingen met leveranciers, opvolging van de engineering en communicatie, projectplanning en opleiding van de productieploegen.

Sterkere staalsoorten vragen grotere walskrachten in de warmwalserij, en dus ook een aanpassing van bestaande walstuigen. De nieuwe eindwalslijn van ArcelorMittal moest aan verschillende eisen voldoen: hogere walskrachten, vnl. in de eerste twee walstuigen, hogere aandrijfkoppels en een groter vermogen van de walstuigen, en een beter controle van het walsproces om de kwaliteit te blijven garanderen. Denk: snellere basisautomatisering en extra actuatoren om de walsbaarheid te verbeteren.

 

In vier jaar tijd werd stap voor stap naar een nieuwe eindwalsgroep toegewerkt met zeven gekoppelde walstuigen. Voor 2014 werden nieuwe hoofdmotoren geplaatst voor vier walstuigen, in november 2014 werden de hoofdmotor en tandwielkasten van het eerste walstuig vervangen, en één jaar later was de hoofdmotor van het zesde tuig aan de beurt. Ook de twee middelste walstuigen werden omgebouwd, en in november 2016 werden hun walskrachten verhoogd. In datzelfde jaar braken we eerste twee oude walstuigen af, en werd nieuwe walslijn in gebruik genomen.

Sint-Bavoplein, Boechout

Sint-Bavoplein, Boechout

2019
Evolta›Projecten›Sint-Bavoplein, Boechout
Opdrachtgever
Gemeentebestuur Boechout
Locatie
Boechout
Ontwerpteam
Team Publieke ruimte & Team Duurzame mobiliteit

Vernieuwing en vergroening van een versnipperde dorpskern

Integraal ontwerp brengt dorpspleinen en -bewoners samen

Hoe zorg je ervoor dat het hart van je gemeente weer een belevings- en ontmoetingsplek wordt, eerder dan een druk verkeerspunt? De Antwerpse gemeente Boechout zocht een partner voor de herinrichting van zijn versnipperde dorpskern en vond die in de teams van Evolta. We gingen over de volledige studieopdracht, vanaf het schetsontwerp en het aanbestedingsdossier tot de planning, coördinatie en opvolging van de werken. Onze teams Publieke ruimte en Duurzame mobiliteit sloegen de handen in elkaar om de drie historische pekken van Boechout – en daarmee ook zijn inwoners – met elkaar te verbinden.

Koen T’Sijen
Burgemeester Boechout

Niet één maar twee dorpspleinen

“De kern van onze gemeente wordt letterlijk doorsneden door de Hovesteenweg, een belangrijke verkeersader van Boechout. Daardoor hebben we niet één, maar twee dorpspleinen: het Sint-Bavoplein rond de Sint-Bavokerk in het noorden, en het Jef van Hoofdplein rond de bibliotheek in het zuiden. Beide staan mijlenver af van het natuurdomein de Groene Stap, hoewel dat evenwijdig met de steenweg loopt.”

Aan ons om de dorpspleinen aan weerszijden van de steenweg met elkaar te verbinden, meer ruimte te creëren voor beleving en vertraging, en het landschap binnen te brengen in het centrum.

Een veilige boulevard en authentieke kleiklinkers

Om eenheid te creëren, kozen we eenzelfde bestratingsmateriaal op beide pleinen. Geen asfalt, geen beton, maar wel gebakken kleiklinkers. Een materiaal dat uitnodigt om te vertragen en te verblijven, en bovendien een duidelijke link legt naar de geschiedenis van het dorp. En ook wat straatmeubilair en groen betreft, bleven we bewust consequent. Vervolgens weefden we beide pleinen als het ware aan elkaar met een fiets- en wandelboulevard. Een bomenrij langs de boulevard moest de focus van de steenweg naar het boulevard verschuiven.

De extra ruimte creëerden we door de brede rijbanen te versmallen en parkeerplaatsen te groeperen vóór de bibliotheek. Daardoor kon het autoverkeer bijna volledig geweerd worden aan de zuidzijde van de bib en hadden we plek zat voor een leestuin en stadspark.

Tot slot bracht een genuanceerd groenontwerp het Boechoutse landschap gradueel tot in het centrum: hoe dichter bij het omliggende landschap, hoe natuurlijker en groener de inrichting – hoe dichter rond de kerk en steenweg, hoe stedelijker. Dankzij de beplanting kan het grootste deel van het hemelwater ofwel ter plekke kan infiltreren, ofwel afwateren naar de groenzones en de verzamelput van de fonteinen, waardoor er geen druppel verloren gaat. Zowel het groen als de aanwezigheid van water verminderen het ‘urban heat island effect’: het verschijnsel waarbij de temperatuur in een verstedelijkt gebied hoger ligt dan het omliggende landelijke gebied.

Vandaag staat het centrum van Boechout voor groen en gezelligheid. Dankzij de nieuwe inrichting van de openbare ruimte kan er vlot en veilig gefietst, gewandeld, geslenterd en gespeeld worden. Inwoners, passanten en schoolkinderen kunnen hun hart ophalen in het nieuwe park achter de bibliotheek en de aanpalende leestuin, die de brug vormt naar het Jef van Hoofdplein. De twee dorpspleinen aan weerszijden van de versmalde steenweg kregen hun eigen functie: het Jef van Hoofdplein doet dienst als groen evenementenplein, terwijl het plein onder de kerktoren een intiem verblijfskarakter heeft.

De kers op de taart? Het project werd door de Vereniging Voor Openbaar Groen erkend voor de genuanceerde groeninrichting en het klimaatbewuste ontwerp.

Woonzorgcentrum Zilverbos, Zelzate

Woonzorgcentrum Zilverbos, Zelzate

2016
Evolta›Projecten›Woonzorgcentrum Zilverbos, Zelzate
Opdrachtgever
OCMW Zelzate
Locatie
Zelzate
Ontwerpteam
Team Mens in ontwikkeling

Geïntegreerd woonzorgcentrum met focus op comfort en thuisgevoel

OCMW Zelzate zet in op menselijkheid, huiselijkheid en sociale integratie

Op vraag van OCMW Zelzate bouwden we een woonzorgcentrum met 120 permanente woongelegenheden en 5 woongelegenheden voor kort verblijf. Het complex is ingericht voor 3 afdelingen, met in elke afdeling 3 leefgroepen van zo’n 14 bewoners.

Centraal in dit project stonden de bewoners, de huiselijkheid van de site, de integratie van het woonzorgcentrum in de omgeving, en de beperking van exploitatie- en werkingskosten. Ons team was verantwoordelijk voor het ontwerp, stabiliteitsstudies, de gebouwentechnieken, de EPB-verslaggeving en omgevingsaanleg.

Huiselijk ontwerp met zicht op de omgeving

We ontwierpen het woonzorgcentrum in Zelzate als een centrale kern met vier vleugels, die zoveel mogelijk uitwaaieren vanaf de kern om het uitzicht vanuit te kamers te verbeteren. Behalve comfortabele eenpersoonskamers en gemeenschappelijke terrassen op drie niveaus in de drie vleugels, voorzagen we op het gelijkvloers een onthaal, gemeenschappelijke ontmoetingsruimte, administratieve ruimtes, keuken en personeelsruimte. Elke leefgroep kreeg bovendien een gemeenschappelijke leefruimte en eetruimte met zicht op de omgeving. De gangen werden visueel verkort met asverschuivingen en nissen om een huiselijk gevoel te creëren.

Warme, duurzame materialen

De gevel werd uitgevoerd in gelijmde bakstenen en aluminium buitenschrijnwerk, uit duurzaamheidsoverwegingen en om (onderhouds)kosten te drukken. De vloeren van de kamers werkten we af met een heterogene kunststof met houtmotief voor een warm, huiselijk gevoel. Eén van de kamerwanden werd telkens afgewerkt met structuurbehang in een accentkleur, de rest werd geschilderd in een lichte kleur. De gangen kregen een kunststofvloer en handgrepen langs beide zijden.

Moderne technieken

De kamers worden verwarmd met radiatoren, alle andere ruimtes zijn uitgerust met vloerverwarming. Verder zijn de leefruimtes voorzien van een koelingsinstallatie, worden alle ruimtes verlucht volgens ventilatietype D – balansventilatie met warmteterugwinning – en beschikt elke kamer over een eigen douche, gevoed door een circulatienet en verwarmd door een zonneboiler op het dak van het woonzorgcentrum. Om energie te besparen, wordt de verlichting in de gemeenschappelijke ruimtes en badkamers gestuurd door bewegingssensors. Uiteraard zijn ook alle kamers voorzien van een zorgoproepsysteem met touchscreen en radio.

Toegankelijke, groene omgeving

Het domein rondom het woonzorgcentrum is ontworpen als een semipublieke ruimte, zodat de site – en dus ook haar bewoners – geïntegreerd blijven in het dagelijkse leven van de omgeving. Zo werden de paden aangesloten op openbare (voet)wegen om spontane ontmoetingen in de hand te werken. We zetten maximaal in op circulaire wandelroutes op een vlakke, toegankelijke ondergrond, en voorzagen ook een afgesloten tuin voor bewoners met dementie, die aansluit op de dementieafdeling op het gelijkvloers. Verder voorzagen we parkeerruimte voor urgente diensten vlakbij de hoofdinkom, een zone voor kortparkeren, en een terras aan de cafetaria.

Voor het groenontwerp streefden we naar een onderhoudsvriendelijk concept, met lavendel, rozen en hortensia’s dicht bij de terrassen en extensief beheerde graszones rond de paden. Verschillende elementen uit de omliggende parkzone zoals bomen en haagstructuren komen terug in het terras van de cafetaria, die het lijnenspel van de architectuur binnenin doortrekt tot buiten.

Burggravenlaan, Gent

Burggravenlaan, Gent

2022
Evolta›Projecten›Burggravenlaan, Gent
Opdrachtgever
Stadsbestuur Gent
Locatie
Gent
Ontwerpteam
Team Duurzame mobiliteit

Renovatie belangrijke verkeersbrug en aanleg fiets- en voetpaden

Stad Gent maakt “slechtste fietspad van Gent” vlotter, veiliger en pakken fietsvriendelijker

De Stropbrug, met de Burggravenlaan aan de ene kant van het water en de Achilles Heyndrickxlaan aan de andere, vormt een belangrijke verbinding tussen het station Gent-Sint-Pieters en Ledeberg. Het is bovendien de laatste fiets- en voetgangersbrug over de Schelde tot aan Zwijnaarde. Omdat de brug dateert uit de jaren ’70 en net zoals andere bruggen uit die periode tekenen vertoont van veroudering en jarenlang gebrekkig onderhoud, vroeg stad Gent om ze te renoveren. Ons team Duurzame mobiliteit stond in voor de volledige bovenbouw.

We voorzagen langs weerszijden comfortabele fiets- en voetpaden en renoveerden de brug zelf: het betonrot werd structureel hersteld, de oplegtoestellen en voegen werden vervangen, de sierpanelen verwijderd en vernieuwd …

Vandaag is het “slechtste fietspad van Gent” niet meer. Het verkeer tussen de Achilles Heyndrickxlaan en de Burggravenlaan verloopt vlotter en veiliger dan ooit, met verhoogde fietspaden in rode asfalt, volwaardige voetpaden, rustgevend groen, veilige oversteekplaatsen en trapconstructies waarlangs voetgangers de brugoversteek kunnen bereiken.

En ook aan de riolering schonken we de nodige aandacht. Een groot deel van het stedelijke gebied wordt namelijk afgevoerd via de riolering in het projectgebied. We werkten met afvoerkokers van meer dan twee meter breed om de grote volumes de baas te kunnen, en gebruikten speciale uitvoeringsmethodes om de stabiliteit te waarborgen rond het spoortalud en de aanloophellingen.

Fietsostrade F1, Zemst

Fietsostrade F1, Zemst

2019
Evolta›Projecten›Fietsostrade F1, Zemst
Opdrachtgever
Gemeente Zemst & Agentschap Wegen en Verkeer
Locatie
Zemst
Ontwerpteam
Team Duurzame mobiliteit

Aanleg fietsostrade en veilige fietsoversteekplaats

Zemst investeert in een vlotte en veilige fietsverbinding met Mechelen

Toen de gemeente Zemst een fietsostrade wilde voorzien langs de drukke Brusselsesteenweg (N1), stonden wij in voor de volledige studieopdracht – van schetsontwerp tot aanbesteding en coördinatie van de werken.

Het project bestond uit twee delen: de heraanleg van de fietspaden tussen de Heidestraat en de Zemstbaan, en een fietsoversteekplaats of bypass naar de Zemstsesteenweg langs de spoorlijn Antwerpen-Brussel.

Beide projecten sluiten naadloos aan bij het nieuwe ontwerp voor het kruispunt van de Brusselsesteenweg en de Zemstbaan in Mechelen. We hebben de werken goed op elkaar afgestemd om de verkeershinder op het traject zoveel mogelijk te beperken.

 

In het ontwerp van de nieuwe fietsostrade gebruikten we schrikstroken en groenbermen om de fietsstroken zoveel mogelijk te scheiden van de rijbaan. De bestaande fietspaden werden om diezelfde reden verhoogd en opnieuw aangelegd in rode asfalt.

Intussen werken we in het noorden van de fietssnelweg aan de aanbesteding van een vervolgtraject tot de Steenmolenstraat, dat de fietssnelweg verbindt met het station van Mechelen.

Pastoriestraat, Baal

Pastoriestraat, Baal

2019
Evolta›Projecten›Pastoriestraat, Baal
Opdrachtgever
Gemeentebestuur Tremelo
Locatie
Baal
Ontwerpteam
Team Publieke ruimte

Vernieuwing dorpscentrum met riolering, nieuwe voet- en fietspaden en een nieuw wegdek

Baal kiest resoluut voor verkeersveiligheid en beleving

In opdracht van de gemeente Tremelo hebben we het centrum van Baal volledig vernieuwd, compleet met gescheiden riolering, ruimte voor de zachte weggebruiker, en een nieuw wegdek uit duurzaam beton. Ons team Publieke ruimte was verantwoordelijk voor het volledige project, van schetsontwerp tot aanbestedingsdossier en coördinatie van de werken.

Verkeersveiligheid, leefbaarheid en een kwalitatieve groeninrichting stonden centraal tijdens het ontwerpproces. De centrumstraat werd voorzien van fietssuggestiestroken en parkeervakken in kasseien. Door de toepassing van beton en kasseien straalt de straat degelijkheid en rust uit. Bomen op regelmatige afstand zorgen voor een groene aanblik.

De kruispunten werden benadert als leefbare dorpspleinen. Al zijn ze uiteraard verkeerskundig veilig aangelegd, de verkeerstechnische aspecten leggen geen hypotheek op de ruimtelijke beleving van de kruispunten. Het harmonische kleurgebruik van rijbaan en voetpaden versterkt de beleving van een dorpsplein. Dankzij het gebruik van duurzaam printbeton loopt het kleinschalig uitzicht van de voetpaden visueel door in de betonverharding van de rijbaan. In het groenontwerp werkten we met zowel meerstammige struiken als vaste planten.

Verder voorzagen we een gescheiden riolering in de Pastoriestraat en vijf aangrenzende straten, en pakten ook de volledige bovenbouw aan.

Hemelwaterplan Pidpa, Antwerpen

Hemelwaterplan Pidpa, Antwerpen

2018
Evolta›Projecten›Hemelwaterplan Pidpa, Antwerpen
Opdrachtgever
Pidpa
Locatie
Antwerpen
Ontwerpteam
Team Mens & milieu

Opmaak van een basis- en detailhemelwaterplan

Samen met Pidpa geven we ruimte aan hemelwater in en rond Antwerpen

Om een structureel en doelmatig beleidsdocument te ontwikkelen voor wateroverlast, heeft het Centrum voor Integraal Waterbeleid in 2013 het Hemelwaterplan in het leven geroepen. In 2016 startten we samen met de Provinciale Intercommunale Drinkwatermaatschappij der Provincie Antwerpen (kortweg ‘Pidpa’) een eerste pilootproject op voor Heist-op-den-Berg.

Ons team Mens & milieu werkte samen met de drinkwatermaatschappij een methodiek uit die voor alle Pidpa-gemeentes uitgerold kon worden. Daarbij werd een onderscheid gemaakt tussen enerzijds een basishemelwaterplan, dat gebiedsdekkend was voor de volledige gemeente, en anderzijds een detailhemelwaterplan, van toepassing op een specifiek deelgebied.

Basishemelwaterplan als algemeen instrument

Het basishemelwaterplan is geen allesomvattend rioolontwerp, maar wel een tool die richting kan geven in alle aspecten van het (ruimtelijke) beleid, van waterhuishouding over weg- en rioleringsontwerpen tot het ontwerp van volledige parken. Daarom is de keuze van de juiste GIS-data of geo-informatie ontzettend belangrijk. Werkelijk álle gegevens die relevant zijn voor de waterhuishouding moeten opgenomen worden – denk aan locaties van wateroverlast, bestaande riolering, zoneringsplannen, bestaande verharding, infiltratiemogelijkheden, bodemkaarten …

De afweging over welke data gebruiken we, en hoe combineren we ze om tot zinvolle uitspraken te komen, was een belangrijk deel van onze oefening. Zodra dat vaststond, kon de oefening eenvoudig herhaald worden in andere steden en gemeenten.

Detailhemelwaterplan voor lokaal inzicht

Terwijl het basishemelwaterplan vooral een macro-benadering vergde en gebaseerd was op GIS-informatie om het gebied in kaart te brengen, heeft het detailhemelwaterplan meer aandacht voor de lokale context – en wordt daarbij een combinatie van GIS, InfoWorks ICM en Sirio ingezet.

Voor de deelgemeente Hallaar voerden we een volledige ‘flow survey’ uit, waarbij we maten hoeveel hemelwater er bij bepaalde buien effectief afstroomde en naar waar. We analyseerden infiltratiekaarten, hemelwaterkaarten, bodemkaarten, GIS-kaarten … en keken in detail naar bestaande wateroverlastproblematieken. Daarna bespraken we verschillende oplossingen, zowel op korte of middellange termijn als op lange termijn.

Het hemelwaterplan voor Heist-op-den-Berg was bij aanvang voor zowel Evolta als Pidpa volledig nieuw. Dat heeft ons de mogelijkheid gegeven om te zoeken, te ontdekken en bij te sturen doorheen de studie. Het resultaat is niet enkel een basishemelwaterplan voor één gemeente, maar wel een instrument of methodiek die over alle Pidpa-gemeentes kan uitgerold worden.